Byczek Fernando
| |
| Autor | |
|---|---|
| Wydanie oryginalne | |
| Miejsce wydania | |
| Język | |
| Data wydania |
1936 |
| Pierwsze wydanie polskie | |
| Przekład | |
Byczek Fernando (ang.: The Story of Ferdinand) − bajka autorstwa amerykańskiego twórcy literatury dziecięcej, Munro Leafa, wydana po raz pierwszy w 1936 roku. Na jej podstawie w wytwórni filmowej Walt Disney Animation Studios powstał w 1938 roku animowany film krótkometrażowy, nagrodzony Oscarem w swojej kategorii. W Polsce bajka znana jest przede wszystkim w przekładzie Ireny Tuwim (1939).
Munro Leaf napisał swój najbardziej znany utwór w ciągu czterdziestu minut[1], pewnego deszczowego jesiennego popołudnia w 1935 roku. Pierwsze wydanie, ilustrowane czarno-białymi rysunkami jego przyjaciela, Roberta Lawsona, zostało opublikowane w 1936 roku przez wydawnictwo Viking Press. W związku ze swą fabułą, opowiadającą o spokojnym byku nie chcącym brać udziału w korridzie, gdzie trafił wbrew swej woli, bajka została odebrana jako utwór pacyfistyczny i anarchistyczny. Jej publikacja zbiegła się w czasie z wybuchem wojny domowej w Hiszpanii, co spowodowało, że caudillo Franco uznał ją za krytykującą jego działania i na długie lata zakazał jej wydawania. Z podobnych przyczyn bajka była objęta zakazem publikacji w III Rzeszy. Także w Stanach Zjednoczonych jej wymowa była negatywnie odbierana przez środowiska prawicowe. Pozytywnie oceniali ją między innymi Gandhi, Thomas Mann, Herbert George Wells czy Franklin Delano i Eleanor Rooseveltowie[2].
Książka (kosztująca dolara za sztukę) została dobrze przyjęta przez czytelników: w 1936 roku sprzedało się 14 000 egzemplarzy, rok później 68 000 (według innych źródeł odpowiednio 15 000 i 80 000 egzemplarzy[2]), zaś w 1938 roku Byczek Fernando stał się największym bestsellerem na amerykańskim rynku wydawniczym[3], prześcigając Przeminęło z wiatrem[2]. W tym samym roku powstał film animowany Ferdinand the Bull, nagrodzony Oscarem za najlepszy krótkometrażowy film animowany[4]. Spowodował on olbrzymi wzrost popularności postaci Fernando i sprzedaży zarówno książki, jak i wszelkich gadżetów z nim związanych[5].
Tekst prozą Munro Leafa przetłumaczyła wierszem na język polski Irena Tuwim, nadając utworowi tytuł Fernando[6]. Później powstały inne tłumaczenia oraz adaptacje teatralne. Byczek Fernando stał się również bohaterem jednej z piosenek zespołu Czerwone Gitary[7].
Oryginalny rękopis bajki z ilustracjami Roberta Lawsona przechowywany jest we Free Library w Filadelfii[1].
W 2017 powstał animowany film Fernando, bazujący na opowieści Munro Leafa.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Edwin Wolf (red.): Legacies of Genius: A Celebration of Philadelphia Libraries, Philadelphia 1988, ISBN 1-151-45471-0, s. 96
- ↑ a b c Anita Silvey: 100 Best Books for Children, New York: Houghton Mifflin Books, 2004, ISBN 0-618-27889-3, ss. 24-25
- ↑ Ferdinand, the Bull who loves flowers, is now a grownups' hero, w: Life z 21 lutego 1938
- ↑ The Encyclopedia of Disney Animated Shorts. disneyshorts.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-15)]. [dostęp 2010-08-30]
- ↑ Ferdinand the Bull becomes a movie star, w: Life z 28 listopada 1938
- ↑ Biblioteka Jagiellońska [dostęp 2010-08-30]
- ↑ Byczek Fernando – Czerwone Gitary. empik.com. [dostęp 2024-04-23].